De kracht van versnelde digitalisering voor netbeheerders in de energietransitie

Geen energietransitie zonder digitalisering

Door de benodigde versnelling is er geen energietransitie mogelijk zonder digitalisering. “Digitalisering speelt een cruciale rol in de energietransitie,” vervolgt Peters. “Flexibel gebruik van de capaciteit op het elektriciteitsnet wordt steeds belangrijker in het energiesysteem, waarbij het nauwkeurig kunnen sturen van vraag, aanbod en energiestromen essentieel is. Digitalisering maakt het mogelijk om systemen te monitoren, processen te automatiseren, gegevens te analyseren en slimme oplossingen te implementeren voor een efficiënter en veerkrachtiger energiesysteem. Het speelt een sleutelrol bij het realiseren van een duurzame en geïntegreerde energie-infrastructuur. Het stellen van enorme eisen aan de betrouwbaarheid van systemen kan echter leiden tot een spanningsveld. Het is een afweging tussen de mate van afhankelijkheid van digitale systemen en de garantie van leveringszekerheid. Het is belangrijk om een balans te vinden waarbij digitalisering wordt ingezet als een krachtig instrument om het energiesysteem te optimaliseren, terwijl er tegelijkertijd maatregelen worden genomen om risico's en mogelijke verstoringen te beperken.”

Bij Stedin is de focus gericht op het implementeren van digitalisering waar het het meest nodig is. “Het verkrijgen van inzichten in de toekomst is cruciaal voor het succesvol coördineren van de hele keten,” legt Peters uit. “Dit omvat het plaatsen van slimme meters en andere apparaten, het tot stand brengen van communicatie met het centrale systeem, het verzamelen en gebruiken van data voor prognoses, en vervolgens handelen op basis daarvan. Daarnaast worden externe factoren steeds belangrijker, zoals het bepalen van laadtijden. Het doel is om digitalisering strategisch in te zetten om een efficiënte en geoptimaliseerde energievoorziening te realiseren en slim om te gaan met de beschikbare capaciteit van het netwerk.”

Elektrificatie is het werkpaard van de energietransitie

Als netbeheerder biedt innovatie mogelijkheden. ”Elektrificatie is het werkpaard van energietransitie. Het tempo van innovatie moet versneld worden, maar dit vereist ook het maken van keuzes en actie ondernemen, in plaats van alleen maar te praten. Een voorbeeld hiervan is de ruimtelijke inpassing, wat vaak gepaard gaat met moeilijkheden en consequenties. In een stad zoals Amersfoort moet bijvoorbeeld het aantal transformatorstations verdubbeld worden. Ook in landelijke gebieden moeten we ruimte creëren, wat helaas vaak gepaard gaat met langdurige procedures. Het stellen van ambitieuze targets vereist dat alles in zeer korte tijd wordt gerealiseerd. Het is belangrijk om proactief te zijn en innovatieve oplossingen te vinden om de knelpunten aan te pakken en de energietransitie efficiënter en effectiever te laten verlopen,” aldus de Chief Transitie Officer.

Het belang van vooruitkijken blijft onverminderd, maar de horizon wordt steeds korter door de urgentie van de situatie. “Een netwerkbedrijf heeft een lang cyclische aard, veranderingen kosten tijd en hebben een natuurlijke doorlooptijd,” verklaart Peters. “De grootste uitdaging ligt in het snel aanpassen en intern doorvoeren van veranderingen. Het vinden van de juiste snelheid blijft complex, gezien de verschuivende context, toenemende urgentie en veranderende politieke omgeving. Het is belangrijk om iedereen mee te nemen en op koers te houden, zelfs bij onverwachte externe factoren zoals de oorlog in Oekraïne. Snel anticiperen op externe effecten is cruciaal in de huidige tijd. Infrastructuur is niet flexibel van nature, dus er moeten keuzes worden gemaakt.” 

Geduldig leiderschap in een leefwereld vol nieuwe energie

Om de organisatie in deze transitie mee te krijgen is leiderschap nodig. David Peters vertelt welke aspecten centraal staan binnen de organisatie. “Onze medewerkers zijn enthousiast en gedreven om aan deze uitdaging te werken. Van oudsher zijn onze technici gefocust op het goed functioneren van het netwerk en op kostenbesparingen, dus deze transitie naar toekomstbestendigheid vraagt om anders te denken. Het veranderen van gedragspatronen kost tijd, dus herhaling en dialoog zijn essentieel. Het vereist een nieuwe mindset waarbij het ontzettend belangrijk is om iedereen op de hoogte te houden van wat er speelt en wat er verandert. We zijn verantwoordelijk voor het leveren van energie aan meer dan 2,3 miljoen klanten, 24/7, en dat willen we perfect doen, dat zit in ons DNA. Om zo goed mogelijk over te schakelen naar schone energiebronnen, die duurzaam en onuitputtelijk zijn, vereist aanzienlijke aanpassingen in ons energiesysteem, waarbij nieuwe technologieën en samenwerking met alle betrokken partijen essentieel zijn. Door gezamenlijk onze inspanningen te bundelen, kunnen we ervoor zorgen dat energie in de toekomst net zo vanzelfsprekend is als vandaag, daar gaan we als Stedin voor.”

Innovatieve oplossingen zijn out of the box oplossingen

Met de focus op digitalisering en optimalisatie van interne processen is Stedin een voorloper in de energietransitie. “Onze ‘Factory’ benadering is een gestandaardiseerd, geharmoniseerd en datagedreven uitvoeringsproces dat de productiviteit verhoogt,” licht Peters toe. “Bij de inrichting van onze gehele backoffice, onze business support services (BSS), speelde EY een essentiële rol in het optimaliseren van interne processen en het leveren van hoogwaardige dienstverlening. BSS focust hierbij op het standaardiseren van de achterkant, maar is nog steeds in staat maatwerk te bieden aan de voorkant. Innovatieve oplossingen zijn out of the box oplossingen voor de problemen van morgen. Wij zetten in op technologieën die ondersteunen bij het efficiënter en effectiever inrichten van de huidige processen waardoor we de productiviteit verhogen.”